سندرم تونل کوبیتال

گیر افتادن عصب اولنار در آرنج (سندرم تونل کوبیتال)

گیر افتادن عصب اولنار (به انگلیسی Ulnar Nerve) زمانی اتفاق می افتد که عصب اولنار در بازو فشرده یا محدود شده و یا تحریک شود.

عصب اولنار یکی از سه عصب اصلی بازوی شماست. از گردن شما به سمت دست شما حرکت می کند و می تواند در چندین مکان در طول مسیر، مانند زیر استخوان ترقوه یا مچ دست، منقبض شود. رایج ترین مکان برای فشرده سازی عصب پشت قسمت داخلی آرنج است. فشرده شدن عصب اولنار در آرنج سندرم تونل کوبیتال (به انگلیسی: cubital tunnel syndrome) نامیده می شود.

بی حسی و گزگز در انگشت کوچک و انگشت حلقه از علائم شایع سندرم تونل کوبیتال است. در بیشتر موارد، علائم را می توان با درمان های غیرجراحی مانند تغییر در فعالیت ها و بریس کنترل کرد. اگر روش‌های غیرجراحی علائم شما را بهبود نمی‌بخشد، یا اگر گرفتگی عصب باعث ضعف یا آسیب عضلانی در دست شما می‌شود، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن فشار از روی عصب و اجازه دادن به حرکت آزادانه‌تر توصیه کند.

آناتومی

در آرنج، عصب اولنار از طریق یک تونل بافتی (تونل کوبیتال) حرکت می کند که زیر یک برآمدگی استخوان در داخل آرنج شما قرار دارد. این برجستگی استخوانی اپیکوندیل داخلی نامیده می شود. نقطه ای که عصب در زیر اپیکوندیل داخلی قرار دارد معمولاً به عنوان “استخوان خنده دار” نامیده می شود. در استخوان آرنج، عصب به پوست شما نزدیک است و ضربه زدن به آن باعث ایجاد یک احساس شوک مانند می شود.

فراتر از آرنج، عصب اولنار در زیر عضلات در قسمت داخلی ساعد شما حرکت می کند و با انگشت کوچک به سمت دست شما در سمت کف دست حرکت می کند. هنگامی که عصب وارد دست می شود، از طریق تونل دیگری (کانال Guyon) عبور می کند. عصب اولنار به انگشت کوچک و نیمی از انگشت حلقه احساس می دهد. همچنین بیشتر ماهیچه های کوچک دست را که به حرکات ظریف کمک می کنند و برخی از عضلات بزرگتر ساعد را که به شما کمک می کنند تا حرکات محکم را انجام دهید، کنترل می کند.

بیشتر بخوانید: صدا دادن زانو

علت سندرم تونل کوبیتال

در بسیاری از موارد سندرم تونل کوبیتال، علت دقیق آن مشخص نیست.

عصب اولنار به ویژه در برابر فشار و مشکل در مفصل آرنج آسیب پذیر است زیرا باید از یک فضای باریک با بافت نرم بسیار کمی عبور کند تا از آن محافظت کند. همچنین هنگامی که آرنج خود را خم می کنید، عصب را کمی فشرده و کش می دهید و خون رسانی آن را کاهش می دهید. به همین دلیل است که علائم سندرم تونل کوبیتال با خم شدن آرنج بدتر می شود.

علل رایج سندرم تونل کوبیتال

چندین چیز وجود دارد که می تواند باعث فشار روی عصب در آرنج شود:

• هنگامی که آرنج خود را خم می کنید، عصب اولنار باید در اطراف برآمدگی استخوانی اپیکوندیل داخلی کشیده شود. از آنجا که این کشش می تواند عصب را تحریک کرده و جریان خون آن را کاهش دهد، خم نگه داشتن آرنج برای مدت طولانی یا خم کردن مکرر آرنج می تواند علائم دردناکی ایجاد کند. به عنوان مثال، بسیاری از افراد با آرنج‌های خمیده می‌خوابند، که می‌تواند علائم فشرده‌سازی عصب اولنار را تشدید کند و باعث شود شب‌ها یا صبح‌ها با درد انگشتان خود بیدار شوند.
• در برخی افراد، زمانی که آرنج خم می شود، عصب از پشت اپی کندیل داخلی به بیرون می لغزد. با گذشت زمان، این لغزش به جلو و عقب ممکن است عصب را تحریک کند.
• تکیه زدن به آرنج برای مدت طولانی می تواند به عصب فشار وارد کند.
• تجمع مایع در آرنج می تواند باعث تورم شود که ممکن است عصب را فشرده کند.
• ضربه مستقیم به داخل آرنج می تواند باعث درد، احساس شوک الکتریکی و بی حسی در انگشت کوچک و حلقه شود. معمولاً به این می گویند “ضربه زدن به funny bone شما”.
• پرتاب توپ بیسبال فشار زیادی را به داخل آرنج وارد می کند و گاهی اوقات می تواند منجر به تحریک عصب اولنار شود.

عوامل افزایش ریسک سندرم تونل کوبیتال

برخی عوامل شما را بیشتر در معرض خطر ابتلا به سندرم تونل کوبیتال قرار می دهند. این شامل:

• شکستگی یا دررفتگی قبلی آرنج
• خار استخوان یا آرتریت آرنج
• تورم مفصل آرنج
• کیست در نزدیکی مفصل آرنج
• فعالیت های مکرر یا طولانی که نیاز به خم شدن یا خم شدن آرنج دارند.
• ورزش هایی مثل بیسبال

علائم سندرم تونل کوبیتال

سندرم تونل کوبیتال می تواند باعث درد دردناک در قسمت داخلی آرنج شود. با این حال، بیشتر علائم در دست شما رخ می دهد.

• بی حسی و گزگز در انگشت حلقه و انگشت کوچک از علائم شایع گیر افتادن عصب اولنار است. اغلب، این علائم می آیند و می روند. زمانی که آرنج خم شده است، مانند رانندگی یا نگه داشتن گوشی، بیشتر اتفاق می افتد. برخی افراد شب ها به دلیل بی حسی انگشتانشان از خواب بیدار می شوند.
• احساس «به خواب رفتن» در انگشت حلقه و انگشت کوچک، به خصوص زمانی که آرنج شما خم شده است. در برخی موارد، حرکت دادن انگشتان به داخل و خارج یا دستکاری اشیاء ممکن است دشوارتر باشد.
• تضعیف انگشتان و مشکل در هماهنگی انگشت (مانند تایپ کردن یا نواختن ساز) ممکن است رخ دهد. این علائم معمولاً در موارد شدیدتر فشردگی عصب دیده می شود.
• اگر عصب خیلی فشرده باشد یا برای مدت طولانی فشرده شده باشد، تحلیل عضلانی در دست ممکن است رخ دهد. هنگامی که این اتفاق می افتد، تحلیل عضلانی قابل برگشت نیست. به همین دلیل، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید:
  اگر علائم شدید باشد، یا اگر علائم شدت کمتری داشته باشد اما بیش از 6 هفته وجود داشته باشد.

بیشتر بخوانید: روماتیسم مفصلی

درمان‌های خانگی سندرم تونل کوبیتال

کارهای زیادی وجود دارد که می توانید در خانه انجام دهید تا علائم را کاهش دهید. اگر علائم شما با فعالیت های عادی تداخل دارد یا بیش از چند هفته طول می کشد، حتماً یک قرار ملاقات با بهترین جراح ارتوپد تعیین کنید.

• از فعالیت هایی که نیاز دارند بازوی خود را برای مدت طولانی خمیده نگه دارید، خودداری کنید.
• اگر مرتباً از رایانه استفاده می کنید، مطمئن شوید که صندلی شما خیلی پایین نباشد. آرنج خود را روی تکیه گاه قرار ندهید.
• از تکیه دادن به آرنج یا فشار آوردن به داخل بازو خودداری کنید. به عنوان مثال، در حالی که دست خود را روی پنجره باز قرار داده اید، رانندگی نکنید.
• شب هنگام خواب آرنج خود را صاف نگه دارید. این کار را می توان با پیچیدن یک حوله به دور آرنج صاف خود یا پوشیدن یک پد آرنج به سمت عقب انجام داد.

معاینه دکتر

تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی

پزشک در مورد سابقه پزشکی و سلامت عمومی شما صحبت خواهد کرد. آنها همچنین ممکن است در مورد کار، فعالیت های شما و داروهایی که مصرف می کنید بپرسند. پس از بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی، پزشک آرنج و دست شما را معاینه می کند تا مشخص کند کدام عصب فشرده شده است و در کجا فشرده شده است. پزشک ممکن است معاینه گردن نیز انجام دهد، زیرا اعصاب گیر کرده در گردن می تواند علائم مشابهی ایجاد کند.

برخی از آزمایشات معاینه فیزیکی که ممکن است پزشک شما انجام دهد عبارتند از:

• روی عصب در استخوان آرنج ضربه بزنید. اگر عصب تحریک شده باشد، ضربه زدن می‌تواند باعث شوک به انگشت کوچک و انگشت حلقه شود اگرچه این ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که عصب نیز طبیعی باشد.
• بررسی کنید که آیا وقتی آرنج خود را خم می کنید، عصب اولنار از حالت طبیعی خارج می شود یا خیر.
• گردن، شانه، آرنج و مچ خود را حرکت دهید تا ببینید آیا موقعیت های مختلف باعث ایجاد علائم می شوند یا خیر.
• احساس و قدرت را در دست و انگشتان خود بررسی کنید.

تست ها

اشعه ایکس: اشعه ایکس تصاویر دقیقی از استخوان ارائه می دهد. بیشتر علل فشرده سازی عصب اولنار را نمی توان در عکس برداری با اشعه ایکس مشاهده کرد. با این حال، پزشک ممکن است از آرنج یا مچ دست شما عکسبرداری با اشعه ایکس بگیرد تا خارهای استخوانی، آرتروز مچ دست یا سایر مکان‌هایی را که استخوان ممکن است عصب را تحت فشار قرار دهد، بررسی کند.

مطالعات هدایت عصبی: این آزمایش ها می توانند تعیین کنند که عصب چقدر خوب کار می کند و به شناسایی محل فشرده شدن آن کمک می کند. آزمایش یک جریان الکتریکی را به بازو می فرستد و به نظر می رسد که آیا جریان در مسیر خود کند می شود یا خیر. اگر جریان کاهش یابد، احتمالاً این ناحیه تحت فشار عصب است. این همچنین می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا عصب فشرده شده در آرنج، مچ دست یا گردن است.

اعصاب مانند کابل های الکتریکی هستند که در بدن شما حرکت می کنند و پیام هایی را بین مغز و ماهیچه ها حمل می کنند. وقتی یک عصب به خوبی کار نمی کند، زمان بیشتری طول می کشد تا هدایت شود. مطالعات هدایت عصبی همچنین می تواند تعیین کند که آیا فشرده سازی باعث آسیب عضلانی می شود یا خیر. در طول آزمایش، سوزن‌های کوچکی در برخی از ماهیچه‌هایی که عصب اولنار کنترل می‌کند، وارد می‌شود. آسیب عضلانی (مخصوصاً با تحلیل رفتن) نشانه ای از فشردگی شدیدتر عصب است.

درمان سندرم تونل کوبیتال

مگر اینکه فشردگی عصب شما باعث ناتوانی یا تحلیل عضلانی شده باشد، پزشک شما به احتمال زیاد ابتدا درمان غیرجراحی را توصیه می کند.

درمان غیر جراحی

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): اگر علائم شما به تازگی شروع شده باشد، پزشک ممکن است یک داروی ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن را برای کمک به کاهش تورم اطراف عصب توصیه کند.

اگرچه استروئیدها مانند کورتیزون داروهای ضد التهابی بسیار مؤثری هستند، اما معمولاً از تزریق استروئید برای درمان سندرم تونل کوبیتال استفاده نمی شود زیرا خطر آسیب به عصب وجود دارد. با این حال، گاهی اوقات پزشک شما یک دوره کوتاه از استروئیدهای خوراکی برای کمک به تسکین التهاب اطراف عصب تجویز می کند.

بریس یا آتل بندی: پزشک ممکن است یک بریس یا آتل بالشتکی را برای پوشیدن در شب تجویز کند تا آرنج شما را در وضعیت صاف نگه دارد.

تمرینات سر خوردن اعصاب: برخی از پزشکان فکر می کنند که تمرینات برای کمک به لغزش عصب اولنار از طریق تونل کوبیتال در آرنج و کانال Guyon در مچ می تواند علائم را بهبود بخشد. این تمرینات همچنین ممکن است به جلوگیری از سفتی در بازو و مچ کمک کند.

بیشتر بخوانید: سندرم تونل کارپال

درمان جراحی سندرم تونل کوبیتال

پزشک شما ممکن است جراحی را برای کاهش فشار از روی عصب توصیه کند اگر:

• روش های غیرجراحی وضعیت شما را بهبود نداده است.
• عصب اولنار بسیار فشرده شده است.
• فشرده سازی عصب باعث ضعف یا آسیب عضلانی شده است.
• چند روش جراحی وجود دارد که فشار روی عصب اولنار در آرنج را کاهش می دهد. جراح ارتوپد با شما در مورد بهترین گزینه برای شما صحبت خواهد کرد.

این روش‌ها معمولاً به‌صورت سرپایی انجام می‌شوند (جایی که در همان روز جراحی به خانه می‌روید). رهاسازی تونل کوبیتال در این عمل سقف لیگامانی تونل کوبیتال بریده و تقسیم می شود. این باعث افزایش اندازه تونل و کاهش فشار روی عصب می شود. پس از عمل، رباط شروع به ترمیم می کند و بافت جدید در سراسر بخش رشد می کند. رشد جدید رباط را التیام می بخشد و به عصب اولنار فضای بیشتری اجازه می دهد تا از آن عبور کند.

آزادسازی تونل کوبیتال زمانی بهترین تاثیر را دارد که فشار عصب خفیف یا متوسط ​​باشد و عصب از پشت برآمدگی استخوانی اپیکوندیل داخلی در هنگام خم شدن آرنج به بیرون نلغزد. انتقال عصب اولنار در بیشتر موارد، عصب از جای خود در پشت اپی کندیل داخلی به مکان جدیدی در جلوی آن منتقل می شود.

بیشتر بخوانید: تنیس البو یا آرنج تنیس بازان

حرکت دادن عصب به سمت جلوی اپیکوندیل داخلی از گرفتار شدن آن بر روی برآمدگی استخوانی و کشیده شدن آن هنگام خم کردن آرنج جلوگیری می کند. مسیر مستقیم تری را برای عصب فراهم می کند و فشار روی عصب را زمانی که آرنج خود را خم می کنید از بین می برد. این روش جابجایی عصب اولنار نامیده می شود.

دوره نقاهت بعد از جراحی سندرم تونل کوبیتال

• بسته به نوع جراحی که انجام می دهید، ممکن است برای چند روز تا چند هفته بعد از عمل نیاز به استفاده از آتل داشته باشید. جابجایی زیر عضلانی معمولاً به زمان بیشتری (3 تا 6 هفته) در یک آتل نیاز دارد.
• اکثر بیماران اجازه دارند بلافاصله آرنج خود را حرکت دهند تا از هرگونه زخم عصب جلوگیری شود.
• در حالی که حرکت آرنج اغلب بلافاصله شروع می شود، شما برای چند هفته از بلند کردن اجسام سنگین با بازو خودداری خواهید کرد.
• جراح شما ممکن است تمرینات فیزیوتراپی را برای کمک به بازیابی قدرت و حرکت بازوی خود توصیه کند. آنها همچنین با شما در مورد اینکه چه زمانی ایمن است که به تمام فعالیت های عادی خود بازگردید صحبت خواهند کرد.

نتیجه جراحی

نتایج جراحی سندرم تونل کوبیتال به طور کلی خوب است. هر روش جراحی میزان موفقیت مشابهی برای موارد معمول سندرم گیر افتادگی عصب دارد. اگر عصب خیلی بد فشرده شده باشد یا تحلیل عضلانی وجود داشته باشد، ممکن است عصب نتواند به حالت عادی برگردد و برخی از علائم ممکن است حتی پس از جراحی باقی بمانند. اعصاب به آرامی بهبود می یابند و ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا بدانید عصب بعد از جراحی چقدر خوب عمل می کند.